14-Şehzade Ziyaeddin Efendi Köşkü (Sokullu Köşkü) / Arif Atılgan - MİMDAP
Ana Sayfa Bağlantılar Biz Kimiz İletişim Mimar İş İlanları
ANA SAYFA
14-Şehzade Ziyaeddin Efendi Köşkü (Sokullu Köşkü) / Arif Atılgan
Share 9 Haziran 2017

Tarihi Haydarpaşa Çayırının içersinde yer alan bir köşktür. 1909 yılında Padişah 5. Mehmed Reşad, Kadın Efendisi Kamiras Hanım için Mimar Vedat’a inşa ettirmişti. Ancak Kamiras Hanım köşkü beğenmeyerek 1910 yılında oğlu Şehzade Ziyaeddin Efendiye hediye etmişti.

 

                        2011 Yılında Şehzade Ziyaeddin Köşkü

 

 

32 odalı Köşk, Sultan Reşat zamanında yazlık olarak kullanılırdı. Aile kışın Dolmabahçe Sarayında yaşardı. Aydınlanma jeneratörle, ısınma sobalarla, su ise kuyularla sağlanırdı.

 

 

320 Dönüm arazi içersindeki Bina, Ayrılıkçeşmesi, Koşuyolu ve Acıbadem arasında kalan meyilli alanda bulunmaktadır. Günümüzde Natiliüs AVM nin üst tarafında, apartmanların arasında kalmıştır. Aslında gerek AVM gerekse civardaki tüm apartmanların bulunduğu alanlar Köşkün bahçesidir.

 

 

Köşkün dış bahçesinin dış kapısı şimdiki AVM nin bulunduğu yerde idi. Oradan ağaçlar arasındaki yokuşu çıktıktan sonra iç bahçenin kapısına ulaşılıyordu. Dış Kapının Koşuyolu tarafında bulunan beş heybetli ağaç yıllarca Beş Kardeşler olarak anılmışlardır. Bu ağaçları Sultan Mecid’in beş oğlu birlikte dikmişlerdi. Bunun için onlar Murat, Hamit, Reşat, Vahdettin, Süleyman Efendilere aitti. Maalesef bu ağaçlar 1970 li yıllarda kesildiler.

 

 

                                            1960 lı Yıllarda Köşk Ve Çevresindeki 320 Dönüm Arazisinin Havadan Görünüşü

 

 

1918 yılında Sultan Reşad’ın ölümünden sonra Şehzade Ziyaeddin tüm ailesiyle buraya taşınır. Kadıköylülerin çapkın bir insan olarak tanıdıkları Ziyaeddin Efendinin 3 Hanımı, 2 oğlu ve 5 kızı bulunmakta idi. Şehzadenin hanımlarının her biri çocukları ile birer kata yerleşmişlerdi. Zemin katı ise kalfa ve cariyeler kullanmakta idi. Köşkün ikinci katında iki, dördüncü katında ise dört hamam bulunduğu da kitaplarda yazmaktadır.

 

 

Doktor olmasına rağmen mesleğini hiç yapmamış olan Ziyaeddin Efendi, Yeldeğirmenindeki Rasimpaşa Camiine gelir, ayrıca Kuşdili Çayırı gezintilerine de katılırdı.

 

 

1922 yılında saltanata son verilmiş ve Hanedan Üyeleri yurt dışına çıkarılmaya başlanmıştı. Bu durumda köşkün elinden gideceği endişesine kapılan Ziyaeddin Efendi onu güvendiği birine geçici olarak satmayı, daha sonra şartlar normalleşince tekrar geriye alıp değerlendirmeyi planlamıştı. Bu işler için damadı İhsan Sokullu’nun kardeşi Hikmet Sokullu’yu vekil tayin etmişti.

 

 

1924 yılında Hikmet Sokullu Köşkü kendi babasına düşük bir ücretle satmış ve bu parayı Ziyaeddin Efendiye vermişti. Bu tarihe kadar konağı yaz-kış devamlı kullanan Ziyaeddin Efendi, Hikmet Beyden köşkle ilgili güven verici bir mektubu da alarak yurt dışına gitmişti.

 

 

1938 yılında Şehzade Ziyaeddin İskenderiye’de ölür.

 

 

1940 yılında Sokullu ailesi devamlı kullandığı köşkü Erdem ailesine satar.

 

 

1945 yılında Erdem ailesi binayı Özel Anadolu Lisesi yapar. Genellikle Devlet Okullarında başarılı olamayanlar bu okula kaydolmakta idiler.

 

 

1950 li yıllarda Ziyaeddin Efendinin varisleri eski mülklerine sahip olmak için açtıkları davayı kaybederler.

 

 

1970 li yıllara kadar dış bahçenin dış kapısının İbrahimağa tarafında, 5 Kardeşler adıyla anılan heybetli ağaçlar ve harapta olsa hizmetli binaları bulunmakta idi. Biz bu ağaçların altını soyunma odası gibi kullanır, hizmetli binalarının Koşuyolu tarafındaki alanda futbol oynardık. Bugünkü AVM nin bulunduğu yer, ortasında bostan kuyusu olan büyük bir bahçe idi. Ali Dayı isimli bahçıvan burada yetiştirdiği zerzevatı atının semerinin iki yanına yükleyerek mahalle aralarında satardı. Köşkün çevresi çiftlik gibi de kullanılmış olduğu için olsa gerek, Acıbadem ve Yıldızbakkal tarafındaki alan o yıllarda Çiftlik adı ile anılırdı. Şimdiki AVM nin üst tarafında, Sarayardı Caddesinin sol tarafında, Köşke kadar uzanan düzlüğe de Çiftlik Sahası denir, orada top oynanırdı. Bu büyük yeşillik ve ağaçlık alanda piknik yapılır, kuş avlanır, sevgililerle gezilirdi. Köşkün yüksek bahçe duvarlarından içerisi görünemezdi.

 

 

1975 yılında Anadolu Lisesi faaliyetine son verilir. İnsanların Sokullu Köşkü olarak bildiği bina o yıllarda bile Kadıköy’ün her tarafından görülebilen bir konumdaydı.

 

 

1980 lerde adeta patlayan inşaatçılık sebebi ile etrafı apartmanlarla dolmuştu. Kendi arazisi de inşaata açılmış olan Köşk artık bahçe kapısının önü hariç hiçbir yerden görünememektedir. Köşkün yüksek duvarlarının bir bölümü bugün doldurulmuş arazide yol seviyesinin altında kalmıştır.

 

 

1992 yılına kadar boş kalan köşk, bu yıl içinde Yapı Merkezi tarafından satın alınır.

 

 

2013 yılında restore edilerek kullanılmaya başlanır.

 

 

                        Köşkün 2013 Yılında Restorasyon Sonrasındaki Görünüşü

 

 

Çocukluk yıllarımda Rıfat Ilgaz’ın Hababam Sınıfı Kitabının Lise 1., 2., 3. sınıflarını anlatan 3 cildini de defalarca okumuştum. Her okuyuşumda kahkahalarla güldüğüm bu kitaplarda canlandırılan okulun buradaki Anadolu Lisesi olduğunu düşünmüşümdür. Hababam Sınıfı Filmi ile ilgili bir haberde kitaptaki okulun adı Özel Çamlıca Lisesi olarak geçiyordu. Bilebildiğim kadarı ile 1960 lı yıllardan önce bu havalide başka bir özel okul yoktu. O zaman orası burasıdır diye düşünmüştüm. İlgililerin bu konuyu araştırmalarını öneririm.

 

 

 

 

6 Yorum
  1. en azından köşkü de yıkmamışlar, bahçe gitse bile bina kalmış. araştırma için teşekkürler.

    günay efendioğlu | 9 Haziran 2017

  2. Liseyi son sınıfa kadar burada okudum bir dersten kalmıştım fizikten okul kapanınca mehmet beyazıt lisesinde sınavı vererek oradan mezun oldum anadolu lisesi mezunu sayılırı hayatımın en güzel günleri orada geçti okul kurucusu Rami erdem mekanı cennet olsun .Bunu kuyan mezun arkadaşlar lütfen beni arasın .Seyfi Cebioğlu Telf 05327470483

    Seyfi Cebioğlu | 28 Mart 2020

  3. ahhh eski günlerrrr

    matador | 18 Aralık 2020

  4. Benim öğrenmek istediğim 1992 yılında kim tarafından Yapı Merkezine satılıyor.

    Cem ERDEM | 22 Kasım 2021

  5. Köşk okul olarak açıldığında kapıdaki tabelada kuruluş yılı olarak 1946 yazılıydı. Okul eğitimci Rahmi Erdem tarafından açılmıştı, hemşehrisi Rıfat Ilgaz da bir dönem kısa da olsa burada öğretmenlik yaptığı anlatılır. 1975 ve 76 yıllarında Hababam sınıfı film çekimleri Koşuyolu’nda yapılmış ve bu okulun öğrencilerinden bazıları da rol almıştı. Okul 1978 yılında kapandı.Rahmi Erdem Özel Kadıköy Kız Lisesi’nin d (Kızıltoprak) sahibiydi.

    İbrahim Arkula | 13 Nisan 2022

  6. *Bu köşkte orta 2 ve orta 3 okudum harika günlerdi.Öğrencilere ait sigara içme salonu bile vardı.
    Resterasyon diye bir ucube çıkarmışlar ortaya fıstık yeşili köşkmü olur .

    Anonim | 27 Kasım 2022


Yorum yazmak için


  Avustralya’nın Melbourne kentindeki Penleigh ve Essendon Gramer Okulu’ndaki (PEGS) Müzik Merkezi, McBride Charles Ryan’ın (MCR) PEGS Kampüsleri genelindeki bir dizi girişiminin bir parçasıdır. 

Copyright © 2024 All Rights Reserved | Mimdap.org